Goede zorg kan niet zonder goede ICT. Samenwerken met je ICT-leveranciers is hierbij onvermijdelijk. Maar van een gezonde samenwerking is in de praktijk nauwelijks sprake. De meeste zorgorganisaties zijn namelijk onbewust onbekwaam als het gaat om ICT-inkoop. En daar weten ICT-leveranciers wel raad mee.

Ongezonde zorg-ICT-markt

Ook demissionair minister Kuipers is zich hiervan bewust. Niet voor niets presenteerde hij in april van dit jaar het Actieplan Zorg-ICT-markt voor gegevensuitwisseling.

In dit plan benoemt Kuipers de noodzaak van een goed werkende zorg-ICT-markt met betrokken ICT-experts en ICT-leveranciers. Zorgaanbieders en ICT-aanbieders moeten constructief gaan samenwerken. 

Daar raakt hij een gevoelige snaar. Want de huidige zorg-ICT-markt is allesbehalve eerlijk. Zorgaanbieders zoeken heus wel samenwerking. Ze moeten wel, door gebrek aan mensen en ICT-kennis.  

Maar in de praktijk halen ze met die ICT-partner vaak een paard van Troje in huis. Uit op commercieel gewin. Waar jij denkt aan kostenefficiency, verbetering en ontwikkeling, denkt de leverancier aan lock-in creëren, margevergroting en upsell.

Hand in eigen boezem

Nu kun je daar – terecht – boos over worden. Maar je kunt ook naar jezelf kijken. Je zegt zelf ja tegen die ‘nieuwe’ ICT-oplossing.  Je zet zelf de deur open.

Je ICT-leverancier kan het niet helpen dat je vraagarticulatie rammelt. Dat je medewerkers de consequenties van hun keuzes niet overzien. En ze niet commercieel weerbaar zijn.

ICT-inkoop is specialistenwerk

Ook je inkoper kun je nauwelijks iets kwalijk nemen. De toegenomen digitalisering, outsourcing en verSaaSing hebben ICT-inkoopprocessen enorm complex gemaakt.

Het ICT-inkoopproces vraagt op momenten om diepgaande ICT-expertise en ervaring. Niet alleen op functioneel, technisch en procesmatig vlak, maar ook juridisch en contractueel is specialistische branchekennis vereist.

Het is oneerlijk om van je mensen te verwachten dat al deze kennis voorhanden is. En al zeker niet in één persoon.

Sabotage van binnenuit

En dan is er nog het gevaar van – weliswaar onbedoelde – sabotage van binnenuit: personen en afdelingen die vanuit hun eigen perspectief keuzes maken. Zonder enige kennis, niet beseffende wat dit betekent voor het ICT-ecosysteem. En zonder rekening te houden met het grotere organisatiebelang.

Het ICT-ecosysteem is namelijk als een kaartenhuis. Je kunt er niet zomaar iets tussenuit halen of aan toevoegen.

Gaan je ICT-leveranciers je daarop wijzen, denk je? De kans is klein. Doen alsof je neus bloedt, past in dit geval beter in hun verdienmodel.

Het paard van Troje beteugelen

Wat kun je als zorginstelling doen om dat paard van Troje te beteugelen? Hoe selecteer je nu de beste ICT-oplossing bij de beste ICT-partner tegen de beste voorwaarden? Hoe zorg je dat je niet te veel betaalt? En dat die samenwerking wél eerlijk en constructief verloopt?

Maar ook: hoe zorg je dat al die verschillende ICT-leveranciers goed samenwerken voor jou? Hoe hou je alle kikkers in de kruiwagen?

Orde op zaken stellen

Je kunt natuurlijk wachten op de overheid. Het ministerie van VWS is volop bezig met het maken van beleid en het vullen van een gereedschapskist. Maar het te kort aan ITC-expertise is niet zomaar opgelost.

Slim samenwerken met andere zorginstellingen lijkt een goede eerste stap. Dat is ook wat de Overheid wenselijk acht: vraagbundeling en (cross)sectoraal leveranciersmanagement.

Maar wil je snel orde op zaken stellen? Ga dan op zoek naar een ervaren marktspecialist met verstand van inkopen én van ICT. Iemand die met een helikopterview je hele ICT-ecosysteem monitort en je organisatiebelangen bewaakt. En tegelijk iemand die zich niet laat beïnvloeden door het commerciële spel en op het juiste moment benodigde ICT-expertise aanhaakt. Het zal je veel ICT-ellende en zorggeld besparen.