Door de toenemende digitalisering eist ICT een steeds grotere rol op binnen de zorg. Daarmee groeit de noodzaak om ICT verstandig in te kopen en te managen. Veel zorgorganisaties worstelen daarmee. En dat heeft alles te maken met een 6-tal ontwikkelingen in de markt. ICT trends waar geen zorgorganisatie omheen kan.

Welke 6 trends dat zijn en hoe je ermee omgaat? Laten we de koe bij de horens pakken.

1. VerSaaSing van applicatielandschap
Leveranciers van software stappen massaal over op het SaaS-model. Software aanschaffen en op je eigen servers installeren behoort binnenkort definitief tot het verleden. Als zorgorganisatie heb je uiteindelijk geen andere keuze dan volledig overstappen op software as a service. Softwareleveranciers zullen simpelweg stoppen met het leveren van on-premise oplossingen en jij met het beheren hiervan.

Wat betekent dit voor jou? Een paar dingen.

De software die je gebruikt staat niet langer op één plek binnen jouw eigen organisatie, maar versnipperd bij al je leveranciers die verantwoordelijk zijn voor het functioneren van de betreffende applicatie. Dat vraagt ook om een andere manier van onderling connecteren. Veel software is immers door verschillende processen met elkaar verbonden. In de praktijk kan of wil echter niet iedere leverancier de gewenste koppelingen maken op de manier die jij graag ziet. Dit kan overigens ook een commerciële reden hebben, want met de concurrent samenwerken doen leveranciers liever niet.

Een ander aandachtspunt is de veiligheid van je data. Die wil je waarborgen. Daarom is het zaak om van je SaaS-leverancier te verlangen dat de softwareapplicatie voldoende beveiligd is en dat alle data beschermd is volgens de meest actuele standaarden.

Het belangrijkste punt van zorg is echter de juridische en contractuele component. Aan een SaaS-contract zitten juridisch enorm veel haken en ogen. Daar heb je beslist een gespecialiseerde ICT-jurist bij nodig.

Een standaardcontract is simpelweg ontoereikend. Zo’n contract is gebaseerd op de verouderde situatie waarbij je zelf je eigen datacenter hebt en jij zelf eigenaar bent van jouw software en data. Bij SaaS is vaak niet duidelijk wie de eigenaar is van de data en wie verantwoordelijk is als daar iets mee gebeurt, bijvoorbeeld als er een hack plaatsvindt.

Over dat soort zaken moet je dus heldere afspraken maken, die je contractueel vastlegt in een SaaS-overeenkomst waarin jouw belangen goed zijn geborgd.

2. Gebrek aan gekwalificeerde ICT-inkopers
Ervaren inkopers met diepgaande ICT-kennis zijn schaars. Zeker in de zorg, waar salarissen begrensd zijn en de werkomgeving niet voor iedereen voldoende uitdaging geeft. Zorgorganisaties hebben dan ook moeite hebben om gekwalificeerde ICT-inkopers aan te trekken en te behouden.

Dat is een groot probleem. Want juist in deze tijd moet je als zorgorganisatie commercieel weerbaar zijn. Dat kan alleen als je de belangen van je organisatie vooropstelt, weet waarover je praat en marktkennis en liefst ook nog verkoopervaring meebrengt aan de inkooptafel.

Als je dat niet zelf in huis hebt, zul je het buiten de deur moeten zoeken. Anders loop je het risico dat je in je onwetendheid regelrecht in de commerciële fuik van een leverancier stapt. Voor je het weet zit je vast aan langlopende lock-in contracten met alle financiële gevolgen van dien.

3. Complexere wet- en regelgeving
Niet alleen ICT wordt steeds complexer, ook de daarbij behorende wet- en regelgeving. Denk alleen al aan de AVG. Hoe je omgaat met data, waaronder patiënt of cliëntgegevens, is aan strikte regels gebonden. Dat geldt ook voor de plek waar je data worden opgeslagen.

Praat je over het EPD of ECD (elektronisch patiënten/cliëntendossier), dan heb je bovendien te maken met bepaalde NEN-normeringen waaraan je moet voldoen. Laat je hier goed over informeren, zodat je niet de fout ingaat.

4. Toenemend belang van ICT en goede ICT-mensen
Omdat je als zorgorganisatie steeds afhankelijker bent van ICT, neemt ook het belang van goedwerkende ICT toe. Er is een woud aan oplossingen verkrijgbaar. Maar al snel zie je door de bomen het bos niet meer. Of door het bos de bomen niet meer… Tegelijk zien we een groot capaciteitsprobleem. Goede ICT-mensen vinden en binden is een enorme uitdaging binnen de zorg.

Om toch voldoende ICT-kennis in huis te halen, leunen zorgorganisaties daarom in toenemende mate op de expertise van hun leveranciers. Tot groot genoegen van diezelfde leveranciers, want zij krijgen hierdoor nog meer grip op hun klanten. Waartoe dit leidt, laat zich raden: wij van WC-eend adviseren WC-eend. Dit roept de vraag op: hoe zorg je dat je toch in control blijft? Verderop vind je het antwoord.

5. ICT wordt steeds duurder
De kosten voor ICT zijn afgelopen jaren flink gestegen. En de komende jaren zal dat niet anders zijn. Complexere, duurdere technologie is een van de oorzaken. Daar komt bij dat je door die complexiteit ook nog eens dure externe experts moet inhuren voor de implementatie en het beheer. En de afrekenmethodieken binnen de populaire as-a-service diensten zorgen eerder voor prijsverhoging dan voor verlaging.

SaaS suggereert flexibiliteit en wendbaarheid, maar het tegendeel is meestal waar. De beweging naar de cloud door de verSaaSing betekent bovendien dat leveranciers steeds meer aan de touwtjes trekken. Zowel vendor lock-in als technology lock-in liggen op de loer. En veel vernieuwingen zijn vooraf nog helemaal niet zo duidelijk. Het is vaak onbekend terrein waardoor je niet exact weet wat je nodig hebt. Vooraf alles financieel en contractueel in kaart brengen is dan lastig. Zeker als je de materie niet voldoende beheerst. Het risico op meerwerk en extra kosten is groot. Reken maar dat dit commercieel geëxploiteerd gaat worden als je eenmaal aan boord bent.

6. Nieuwe ICT rollen
Door alle bovengenoemde ontwikkelingen is er een groeiende behoefte aan nieuwe ICT rollen.

De ICT-contractmanager is zo’n rol. Als zorgorganisatie heb je al snel honderden verschillende ICT-contracten in beheer. Wil je je ICT beheersbaar houden en grip krijgen op je ICT-leveranciers? Dan kun je niet zonder een ICT contractmanager.

Ook de ICT regisseur is in opkomst. Een ICT regisseur is de operationele schakel tussen jouw organisatie en je ICT-leveranciers. Door de toegenomen complexiteit en het massaal uitbesteden is het meer dan ooit van belang dat alle verschillende ICT-onderdelen goed met elkaar samenwerken en de geleverde ICT-diensten optimaal zijn afgestemd op de functionele behoeften.

Een andere belangrijke rol benoemden we hierboven al: de ICT jurist. De outsourcing en verSaaSing binnen de zorg brengt complexe juridische risico’s met zich mee. De gemiddelde huisjurist heeft daar simpelweg onvoldoende kennis van.  

Hoe om te gaan met al deze ICT trends?
Hier kunnen we lang over uitweiden, maar dat zullen we je besparen. Het korte antwoord: laat je bijstaan door een onafhankelijke, transparante ICT inkoopbegeleider die thuis is in de zorg en beschikt over een uitgebreid netwerk van specialisten.

Lime Yellow is die ICT-inkoopadviseur. Wij brengen jarenlange verkoopervaring mee aan de inkooptafel en maken je commercieel weerbaar. We gidsen je langs alle valkuilen en zorgen dat je weer volledig in control bent. Welke nieuwe ICT trend je ook tegenkomt.

Benieuwd hoe we dat doen? Neem gerust contact met me op via raymon@limeyellow.nl of bel 026 206 2170.

Raymon Busser

ICT-inkoopbegeleider en managing partner Lime Yellow

Publicatie november 2022